Cây sầu riêng là loài cây được trồng phổ biến tại nhiều khu vực nhiệt đới nhờ giá trị kinh tế cao mà nó mang lại. Tuy nhiên, cây sầu riêng cũng rất dễ bị tấn công bởi các loại bệnh hại, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản lượng và chất lượng trái. Dưới đây là một số bệnh phổ biến trên cây sầu riêng và gợi ý một số thuốc trừ bệnh trên cây sầu riêng.
1. Nguyên nhân gây ra các loại bệnh trên cây sầu riêng
1.1. Điều kiện môi trường
Sầu riêng là loại cây ăn trái có giá trị kinh tế cao, nhưng cũng rất nhạy cảm với các điều kiện môi trường. Một số yếu tố môi trường phổ biến dưới đây chính là “kẻ tiếp tay” cho sự lây lan và phát triển của các loại nấm bệnh trên cây sầu riêng:
- Độ ẩm cao: Nấm phát triển mạnh khi độ ẩm không khí cao, đặc biệt trong mùa mưa.
- Nhiệt độ lý tưởng: Nhiệt độ từ 25-30°C là môi trường lý tưởng cho sự sinh trưởng của nấm.
- Thoát nước kém: Đất bị ngập úng hoặc hệ thống thoát nước không tốt làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh.
1.2. Sức đề kháng của cây sầu riêng suy giảm
Khi sức đề kháng của cây suy giảm, khả năng chống chịu với các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là nấm, cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này:
- Thiếu dinh dưỡng: Thiếu các chất dinh dưỡng như kali (K), canxi (Ca), và silic (Si) làm cây yếu, dễ nhiễm nấm.
- Cây bị tổn thương: Vết thương do cắt tỉa, côn trùng, hoặc tác động cơ học là cửa ngõ cho nấm xâm nhập.
1.3. Vệ sinh và chăm sóc vườn chưa đúng cách
Việc không đảm bảo vệ sinh và duy trì các biện pháp chăm sóc đúng quy trình là nguyên nhân dẫn đến môi trường thuận lợi cho các loại nấm bệnh phát triển trên cây sầu riêng.
- Tàn dư thực vật không xử lý: Lá rụng, cành khô, và các tàn dư cây bệnh là nơi trú ngụ lý tưởng của nấm.
- Không tỉa cành thông thoáng: Cây rậm rạp, thiếu ánh sáng và không khí lưu thông tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Nguồn nước tưới bị nhiễm khuẩn: Nước tưới lấy từ nguồn không sạch hoặc chứa mầm bệnh làm lây lan nấm.
1.4. Lây lan từ các nguồn bệnh
Việc không kiểm soát và ngăn chặn kịp thời các nguồn bệnh tiềm ẩn là 1 trong những yếu tố chính khiến các loại bệnh dễ dàng lan rộng trên cây sầu riêng.
- Qua gió và nước mưa: Bào tử nấm dễ dàng phát tán xa trong điều kiện gió mạnh và nước chảy.
- Qua dụng cụ làm vườn: Dụng cụ không được vệ sinh kỹ sau khi sử dụng trên cây bị bệnh.
- Qua cây bệnh trong vườn: Cây bệnh không được xử lý kịp thời khiến mầm bệnh lan sang các cây khác.
2. Các loại bệnh trên cây sầu riêng phổ biến
2.1. Bệnh Thán Thư
2.1.1. Triệu chứng
Cây sầu riêng thường bị bệnh gì? Một trong những bệnh phổ biến trên cây sầu riêng là bệnh Thán Thư. Triệu chứng bao gồm những vết bệnh có màu nâu đen hoặc xám, thường xuất hiện trên lá, cành và trái non. Bệnh thán thư làm cây suy yếu, giảm khả năng quang hợp và dễ bị rụng trái, ảnh hưởng đến năng suất vườn cây.
2.1.2. Hoạt chất
Để điều trị bệnh thán thư hiệu quả, việc sử dụng thuốc trị nấm trên cây sầu riêng chuyên dụng là rất quan trọng. Các hoạt chất như Hexaconazole, Mancozeb, Carbendazim, hoặc Azoxystrobin có khả năng tiêu diệt nấm gây bệnh và ngăn ngừa bệnh tái phát.
2.2. Bệnh Xì Mủ
2.2.1. Triệu chứng
Bệnh xì mủ là một trong những bệnh phổ biến và nguy hiểm nhất trên cây sầu riêng, gây ra bởi nấm Phytophthora. Bệnh này ảnh hưởng lớn đến sinh trưởng và năng suất của cây. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết:
- Vỏ thân cây bị xì mủ: Triệu chứng ban đầu là xuất hiện các vết thâm trên vỏ cây, sau đó chảy mủ màu nâu sẫm.
- Lá cây héo rũ: Khi bệnh lan rộng, cây không thể hút nước và dinh dưỡng, khiến lá héo vàng và rụng.
- Quả bị thối: Bệnh tác động trực tiếp lên quả, làm cho quả bị thối từ cuống trở xuống.
2.2.2. Hoạt chất
Thuốc đặc trị nấm Phytophthora nên chứa các hoạt chất hiệu quả trong việc phòng và trị bệnh xì mủ trên cây sầu riêng bao gồm Metalaxyl, Fosetyl-Aluminium, Mancozeb, Phosphorous acid, và Copper hydroxide. Metalaxyl và Fosetyl-Aluminium giúp ức chế nấm Phytophthora và kích thích cây tự kháng bệnh, trong khi Mancozeb và Copper hydroxide có tác dụng diệt nấm phổ rộng và bảo vệ vết thương.
2.3. Bệnh Nấm Hồng
2.3.1. Triệu chứng
Bệnh nấm hồng gây hại chủ yếu ở giai đoạn ra hoa và hình thành trái. Triệu chứng của bệnh là các vết nấm màu hồng xuất hiện trên lá, cành và trái non, làm giảm năng suất và chất lượng trái.
2.3.2. Hoạt chất
Để phòng ngừa và xử lý bệnh nấm hồng, việc sử dụng thuốc đặc trị nấm hồng trên cây sầu riêng là rất cần thiết. Các loại thuốc chứa hoạt chất như Carbendazim, Mancozeb hoặc Propiconazole giúp tiêu diệt nấm và ngăn ngừa bệnh tái phát.
2.4. Nấm Cuống Gây Rụng Trái Non
2.4.1 Triệu chứng
Nấm cuống là một trong những tác nhân chính gây rụng trái non trên cây sầu riêng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất. Bệnh thường xuất hiện khi trái còn nhỏ, với triệu chứng dễ nhận diện là vết nấm màu nâu hoặc đen ở cuống trái. Những vết nấm này gây mục ruỗng cuống, làm trái sầu riêng rụng trước khi kịp trưởng thành.
2.4.2. Hoạt chất
Để phòng trừ bệnh nấm cuống, việc sử dụng thuốc trừ bệnh như Mancozeb, Azoxystrobin hoặc Thiophanate-methyl là rất quan trọng.
2.5. Bệnh cháy lá
2.5.1. Triệu chứng
Bệnh cháy lá trên sầu riêng do nấm Pestalotiopsis gây ra, khiến lá xuất hiện vết cháy nâu hoặc vàng, đặc biệt ở mép lá. Các vết bệnh có viền rõ ràng, đôi khi xuất hiện các điểm đen nhỏ do sự phát triển của bào tử nấm. Lá sẽ héo và khô dần, dẫn đến rụng lá sớm, làm giảm khả năng quang hợp và ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.
2.5.2. Hoạt chất
Để phòng ngừa và điều trị bệnh cháy lá, các hoạt chất như Mancozeb, Chlorothalonil, Azoxystrobin, và Copper Oxychloride là hiệu quả. Các hoạt chất này có tác dụng ngăn ngừa sự phát triển của nấm gây bệnh, bảo vệ lá khỏi các vết cháy và giúp cây hồi phục.
2.6. Bệnh thối rễ
2.6.1. Triệu chứng
Bệnh thối rễ trên sầu riêng thường do nấm Phytophthora hoặc Fusarium gây ra. Các triệu chứng bao gồm rễ cây bị thối, mềm, chuyển màu nâu hoặc đen, làm giảm khả năng hấp thụ nước và dinh dưỡng. Cây có thể héo úa, lá vàng và rụng sớm, thân cây yếu dần, và trong những trường hợp nặng, cây có thể chết. Khi kiểm tra rễ, sẽ thấy chúng có dấu hiệu thối rữa và mùi hôi do nấm gây ra.
2.6.2. Hoạt chất
Các hoạt chất hiệu quả để phòng và trị bệnh thối rễ bao gồm Metalaxyl, Mancozeb, Fosetyl-Aluminium. Metalaxyl và Fosetyl-Al giúp ức chế sự phát triển của nấm trong đất, trong khi Mancozeb bảo vệ rễ khỏi các loài nấm gây hại.
3. Giải pháp canh tác phòng trừ bệnh trên cây sầu riêng
3.1. Chăm sóc và vệ sinh vườn cây
Đây là một trong những điều cần thiết mà Quý bà con cần thực hiện định kỳ để đảm bảo vườn cây của mình luôn sạch sẽ, hạn chế tạo điều kiện cho nấm bệnh phát triển và lây lan.
- Cắt tỉa cành, lá khô hoặc các bộ phận cây bị bệnh để hạn chế sự phát triển của bệnh hại.
- Dọn dẹp các lá mục, rác thải, và hoa quả bị hư hỏng để ngăn ngừa mầm bệnh lây lan.
- Tạo sự thông thoáng cho vườn cây bằng cách trồng cây thưa và quản lý tán cây hợp lý.
3.2. Quản lý nước tưới và đất
Việc quản lý nước tưới và chăm sóc đất hợp lý đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cây khỏi các mầm bệnh, đặc biệt là nấm. Nguồn nước và đất sạch sẽ giúp cây phát triển bền vững và khỏe mạnh.
- Đảm bảo đất thoát nước tốt, tránh tình trạng ngập úng vì nấm phát triển mạnh trong môi trường ẩm ướt.
- Phải duy trì độ ẩm vừa phải trong đất, đặc biệt trong mùa mưa để ngăn ngừa các bệnh nấm phát triển.
3.3. Bón phân hợp lý
Bón phân hợp lý không chỉ cung cấp dinh dưỡng cho cây mà còn giúp cây duy trì sức khỏe tốt và phòng ngừa bệnh tật. Việc chọn lựa đúng loại phân bón và cách thức bón phù hợp sẽ góp phần vào sự phát triển bền vững của cây trồng.
- Bón phân cân đối, bổ sung các dưỡng chất cần thiết cho cây như đạm, lân, kali và vi lượng, giúp cây phát triển khỏe mạnh, tăng sức đề kháng với sâu bệnh.
- Bón phân hữu cơ để cải thiện chất lượng đất, giúp cây phát triển rễ mạnh, dễ dàng chống lại các mầm bệnh.
4. Gợi ý thuốc trừ bệnh trên cây sầu riêng được triệu nhà vườn tin dùng
Việc sử dụng thuốc trừ bệnh hiệu quả là yếu tố quan trọng giúp cây sầu riêng phát triển khỏe mạnh, bảo vệ cây khỏi các loại bệnh nấm và vi khuẩn nguy hiểm. Trong đó, các sản phẩm của Hovy Epnon đã và đang được triệu nhà vườn tin dùng nhờ vào chất lượng vượt trội và hiệu quả rõ rệt.
4.1. Thuốc trừ bệnh Epnon Dime Nano Fuji 500WP
Đây là loại thuốc có chứa hoạt chất Dimethomorph 500g/kg. Thuốc có tác dụng thấm sâu, tiếp xúc và lưu dẫn mạnh, mang lại hiệu quả cao trong nhiều giai đoạn phát triển của nấm bệnh. Sản phẩm đặc biệt hiệu quả đối với các nhóm bệnh đã kháng thuốc, có khả năng cô lập và diệt nấm tận gốc.
Bà con có thể sử dụng sản phẩm này để phòng trừ các loại bệnh: Xì mủ, thối rễ.
4.2. Thuốc trừ bệnh Epnon Thomorph Fuji 69WP
Thuốc trừ bệnh trên cây sầu riêng Epnon Thomorph Fuji 69WP có thành phần Dimethomorph 9% w/w và Mancozeb 60% w/w, tác động lên mầm bệnh từ ba khía cạnh chính: phòng ngừa bệnh bằng cách ngăn chặn sự nảy mầm và xâm nhập của bào tử nấm; điều trị bệnh khi vi khuẩn đã xâm nhập vào mô thực vật, tiêu diệt sợi nấm; và chống lại sự hình thành bào tử nấm, giảm nguồn lây nhiễm.
Bà con có thể sử dụng sản phẩm này để phòng trừ các loại bệnh: Xì mủ, thối rễ, thán thư, nấm hồng, nấm cuống, cháy lá.
4.3. Thuốc trừ bệnh Epnon Meta Fuji 25WP
Epnon Meta Fuji 25WP, với thành phần Metalaxyl 25% w/w,. Sản phẩm này giúp tiêu diệt nhanh chóng các loại nấm, bảo vệ cây khỏi các tác nhân gây bệnh và ngăn ngừa sự lây lan của nấm.
Sản phẩm này là giải pháp hiệu quả trong việc điều trị bệnh xì mủ, thối rễ sầu riêng.
4.4. Thuốc trừ bệnh Hexa Fuji 5SC
Ngoài ra, Hovy Epnon còn có thuốc trừ bệnh trên cây sầu riêng hiệu quả và được hàng triệu bà con tin dùng chính là sản phẩm Hexa Fuji 5SC với thành phần Hexaconazole 5% w/w.
Thuốc có tác dụng phòng ngừa, tiêu diệt nấm bệnh đang tồn tại đặc biệt là bệnh thán thư.
5. Kết luận
Trên đây là những bệnh thường gặp và các loại thuốc trừ bệnh trên cây sầu riêng mà Hovy Epnon đã chia sẻ với Quý bà con. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bà con nhận diện đầy đủ các loại bệnh và áp dụng các phương pháp phòng trừ hiệu quả, từ đó bảo vệ cây sầu riêng và nâng cao năng suất.
